کاریزما چیست؟ و چگونه می توان کاریزماتیک بود؟

"او شخصیت کاریزمایی دارد"

"او رهبر کاریزماتیکی است"

"او بخاطر کاریزماتیک بودن، توانسته در کارش موفق شود"

اینها جملاتی که مطمئنن تا کنون خیلی از ما شنیدیم و شاید از خودمان یا دیگران پرسیده باشیم کاریزما بودن چه معنایی دارد و چگونه می توان شخصیتی کاریزماتیک داشت و یا به عبارتی کاریزما بود.

کاریزما چیست؟

کاریزما که معادل فارسی آن فرهمندی است به معنی جذابیت غیرعادی و دارا بودن صفت‌های ویژه و ممتاز و منحصربه‌فردی است که مورد توجه و شاید تحسین تعدادی زیادی از افراد است. جاذبه‌ای انفرادی (فردی) که اثری اجتماعی (جمعی) دارد.

همانطور که گفته شد کاریزما بودن لزوما به معنی داشتن شخصیت مثبت و محبوب نیست. افراد زیادی بودند که شخصیتی کاریزما داشتند اما چهره مثبتی نداشتند مانند هیتلر و صدام و افرادی هم بودند دارای وجهۀ مثبتی میان اغلب جامعه بشری بودند مانند گاندی و نلسون ماندلا.

کاریزما بودن چه مزیتی دارد؟

مهمترین و اولین اثر کاریزما بودن، جلب توجه دیگران است، جلب توجهی که از روی پذیرش و نگاه مثبت است که این خود می تواند تاثیر به سزایی در موفقیت افراد داشته باشد. افراد بسیاری هستند که علیرغم داشتن ویژگی یا ویژگی های مثبت و توانمندی های گوناگون قادر به جلب توجه دیگران و در نتیجه ابراز وجود موثر نیستند. کاریزما بودن باعث می شود دیگران دوست تان داشته باشند و به شما اعتماد کنند. افراد کاریزماتیک می توانند جامعه و محیط خود را آنگونه که دوست دارند هدایت کنند.

افراد کریزماتیک چه ویژگی های دارند؟

ویژگی های بسیار برای افراد کاریزماتیک در مقالات و نوشته های مختلف بیان شده است که برخی از آنها می تواند منحصر به فرهنگ یا بافت جغرافیایی خاصی باشد. آنچه در ادامه می آید ویژگی مشترک غالب جوامع و فرهنگ هاست و شامل پنج مورد زیر می باشد.

1. افراد کاریزماتیک احساسات شان را بطور فوری و واقعی بیان می کنند. این به آنها اجازه می دهد حالات و هیجانات دیگران را تحت تاثیر قرار دهند. آنها وقتی وارد جایی می شوند مانند چراغی روشنی که وارد تاریکی می شود توجه دیگران تحت تاثیر قرار می دهند، آنها غالبا تاثیر مثبتی می گذارند، و وقتی عصبانی یا خشمگین می شوند نیز باعث تحریک کردن افراد می شوند.
2. حساسیت هیجانی. یعنی توانایی درک هیجانات دیگران و این ویژگی به افراد کاریزماتیک اجازه می هد با پاسخ دادن به احساسات دیگران ارتباط هیجانی برقرار کنند.
3. کنترل هیجانی. افراد کاریزماتیک روی هیجانات شان کنترل بالایی دارند. آنها بی جهت نسبت به هر چیز واکنش هیجانی نشان نمی دهند و بخوبی و متناسب با شرایط از توانایی های هیجانی شان استفاده می کنند.
4. بیانگری اجتماعی. یعنی داشتن مهارت کلامی و توانایی برای درگیر ساختن دیگران در تعامل اجتماعی. افراد کاریزماتیک غالبا در مکالمات و گفتگوی با دیگران تبهر خاصی دارند. افرادی مانند هیتلر، باراک اوباما، وینسنت چرچیل و برخی دیگر. در کشورمان نیز افرادی در بخش های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی داریم که دارای قدرت زیادی در بیانگری اجتماعی هستند.
5. حساسیت اجتماعی. حساسیت اجتماعی به معنی شناسایی، درک و تفسیر موقعیت های اجتماعی، توانایی گوش کردن به دیگران و هماهنگ بودن با آنهاست. این توانایی به افراد کاریزماتیک کمک می کند تا افراد مردمی و حساس به اطراف شان باشند.

چگونه می توان کاریزما بود؟

با توجه به آنچه گفته شد بسیاری از شما علاقه مند شدید شخصیت کاریزماتیکی پیدا کنید. عوامل و راهبردهای زیر می تواند کمک شایانی در رسیدن به این هدف بکند:

1- برای کاریزما بودن از زبان بدن خود کمک بگیرید. زبان بدن تان چیزهای بسیاری دربارۀ احساس تان نسبت به خودتان می گوید. زبان بدن نامناسب می تواند شما را خجالتی یا مردد نشان دهد، بنابراین بهتر است به حالتی باشید که نشان دهندۀ اعتماد بنفس، درگیری، و سرزندگی باشد. موارد زیر می تواند به شما کمک کند:

• یک فرد کاریزما بطور صاف می ایستد و محکم و استوار قدم می زند (این حالت را در نوع حرکت و رفتار سیاسیون بخصوص در روابط بین الملل مشاهده می کنید).
• مواظب باشید شانه های تان بطرف جلو نباشد و حالت خمیده نداشته باشید.
• شل دست ندهید و در موقع دست دادن سعی کنید بطور محترمانه به چشمان طرف مقابل نگاه کنید اما زل نزنید و لبخند بر لب داشته باشید. برای نشان دادن توجه تان به آنچه گفته می شود، چشم تان بهتر است روی عناصر صورت و دست ها در حرکت باشد و از میمیک صورت استفاده کنید. در حالت نشستن پاهای تان به حالت خیلی باز نباشد و با توجه به موقعیت سعی کنید از پا روی پا استفاده نکنید.

• 2- احساس خاصی در طرف مقابل تان ایجاد کنید. در صورتی که شخص معروف و یا به هر دلیلی فرد مهمی روبروی شما نشست سعی کنید روحیه و اعتماد بنفس خود را حفظ کنید. باید قادر به صحبت کردن با هر فردی در هر موضوع باشید و البته شنونده خوبی نیز باشید. به آنها احترام بگذارید و بپذیرید، همانگونه که آنها شما را می پذیرند، و نشان دهید به آنچه آنها می گویند علاقه مندید و خود نیز مشتاقانه و با هیجان صحبت کنید.

3- سعی کنید در موضوعات مختلف دانش خوبی داشته باشید. افراد کاریزماتیک دانش عمومی خوبی دارند و سعی می کنند در موقعیت ها و موضوعات مختلف نظرات شان را ارائه دهند. چرا که مطمئنن عدم آگاهی از موضوعات مختلف باعث می شود فرد حالت منفعل تری و غیر فعال تری داشته باشد و در نتیجه نتواند توجه دیگران را جلب کند. سعی نکنید برای مطلع نشان دادن از اطلاعات غیر مرتبط و جعلی استفاده کنید چرا در طول زمان تاثیر منفی ای از خود بجای خواهید گذاشت. سعی کنید قبل از صحبت کردن روی موضوع و آنچه که می خواهید بگوید بخوبی فکر کنید و به عبارات و جمله بندی توجه داشته باشید. اگر چیزی برای گفتن ندارید سعی کنید ساکت باشید.

4- با توجه به موقعیت، شوخ طبع باشید.

برخی افراد به اشتباه تصور می کنند برای نشان دادن غرور و اعتماد به نفس، لازم است چیزی نگویند و یا خیلی رسمی باشند. سعی کنید در صحبت های تان از جوک، طنز، اشعار و نقل و قول جالب و سرگرم کننده استفاده کنید. البته در میزان استفاده از آنها دقت کنید. اگر شما به عنوان فردی خشک و رسمی دیده شوید، اطرافیان علاقه ای برای با شما بودن و توجه به شما پیدا نخواهند کرد. برای رسیدن به یک حالت غیر رسمی و دوستان به مدت زمان آشنایی توجه داشته باشید. در صورتی که مدت زمان زیادی از آشنایی تان نگذشته باشد، داشتن حالت خودمانی، در غالب فرهنگ ها پسندیده نیست.

5- اعتماد بنفس داشته باشید.

کاریزما مترادف اعتماد بنفس نیست، ولی نشان دادن اعتماد بنفس به دیگران نشان می دهد تا به توانایی تان ایمان پیدا کنند. اگر افراد شما را فردی با اعتماد بنفس تصور کنند، بطور طبیعی می خواهند با شما باشند. در ادامه راهکارهایی برای داشتن اعتماد بنفس آمده است:

• مثبت باشید. افراد با اعتماد بنفس افراد مثبتی هستند چرا که خودشان و کارهایی که انجام می دهند را دوست دارند. آنها بطور ناگهان با انتقاد کردن، صحبت کسی را قطع نمی کنند. در عوض روی چیزهایی که دوست دارند تمرکز می کنند و این خود یکی از عواملی است که افراد دوست دارند در کنار شما باشند. اگر فراد احساس کنند که شما به هر چیزی نگاه منفی دارید، نگران خواهند بود که این نگاه به آنها نیز سرایت کند.
• با اعتماد بنفس صحبت کنید. با اعتماد بنفس صحبت کردن به معنی بیشتر یا با صدای بلند صحبت کردن نیست. چیزی را بگویید که مهم است و آن را با اعتقاد راسخ بیان کنید. راحت و واضح صحبت کنید، لحن صدا، ریتم، شدت صدا، و زیر و بمی صدای تان را برای تاکید روی قسمت های مهم تغییر دهید. برای اطمینان، می توانید صدای تان را ضبط و گوش کنید و البته می توانید نظر برخی از افراد و دوستان تان را نیز جویا شوید چرا که افراد غالبا در ابتدا لحن صحبت کردن خودشان را دوست ندارند.
• برای اینکه با اعتماد به نفس بنظر برسید، باید بطور درونی به آن اعتقاد داشته باشید. روی توانایی های خود تمرکز کنید، آن ها را تقویت کنید، و این را در نظر داشته باشید که هیچکس همه توانایی های و ویژگی های مثبت را ندارند. با آراسته بودن نشان دهید که ظاهرتان برای شما مهم است.

همانطور مشاهده کردید کاریزما بودن بیش از آنکه ذاتی باشد اکتسابی است. شما می توانید بسیاری از عواملی که منجر کاریزماتیک بودن می شوند مانند، صدای خوب، استفاده از زبان بدن، مهارت های ارتباطی و ویژگی های شخصیتی را کسب و با تمرین و ممارست بهبود ببخشید و در نتیجه از موقعیت اجتماعی بهتری برخوردار شوید.

نویسنده: دکتر قاسم تبار(عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی)