حافظه بلند مدت: انواع، طول مدت، و ظرفیت

حافظه بلند مدت (long term memory) به ذخیره اطلاعات در طول یک دورۀ طولانی اشاره می کند. اگر می توانید چیزی را به یاد آورید که چند ساعت پیش یا چند دهه قبل اتفاق افتاده است، این اطلاعات به حافظه بلندمدت مربوط می شود. این اطلاعات عمدتا در خارج از آگاهی ما قرار دارند، اما در هنگام نیاز می توانند وارد حافظه فعال یا کوتاه مدت ما شوند تا از آنها استفاده کنیم.

بااین حال تمام خاطرات بلندمدت بصورت برابر ایجاد نمی شوند. اطلاعاتی که اهمیت بیشتری دارد به یادآوری قوی تری منجر می شوند. می توانید معمولا رخدادهای مهمی نظیر روز عروسی یا تولد اولین فرزند خود را با شفافیت و جزییات بیشتری نسبت به خاطرات روزهای کم اهمیت تر به یاد بیاورید. درحالیکه برخی از خاطرات به سرعت به ذهن می آیند، برخی دیگر ضعیف تر بوده و به راهنمایی یا یادآور نیاز دارند تا بتوانیم آنها را به تمرکز خود وارد کنیم. خاطراتی که بطور مکرر به آنها دسترسی پیدا می شود نیز قوی تر شده و یادآوری آنها ساده تر می شود. دسترسی به این خاطرات بطور مکرر شبکه های عصبی که اطلاعات در آنها کدگذاری می شود را تقویت می کند، و باعث می شود که بازیابی اطلاعات ساده تر شود. ازطرف دیگر، خاطراتی که یادآوری نمی شوند اغلب می توانند تضعیف شوند یا اینکه با اطلاعات دیگر جایگزین شوند.

مدت و ظرفیت حافظه بلند مدت

ازطریق فرایند تداعی و مرور، محتوای حافظه کوتاه مدت می تواند به حافظه بلندمدت تبدیل شود. درحالیکه حافظه بلندمدت نیز مستعدِ فرایند فراموشی است، اما خاطرات بلندمدت می توانند به مدت چند روز تا چندین دهه حفظ شوند. عواملی وجود دارند که می توانند بر مدت زمان باقی ماندن اطلاعات در حافظه بلندمدت تاثیر بگذارند. اول، روش کدگذاری خاطره در وهلۀ اول می تواند نقش مهمی ایفا کند. اگر شما هنگام یک تجربه بسیار آگاه و هوشیار باشید، درآن صورت آن خاطره بسیار شفاف تر خواهد بود. همانطور که قبلا ذکر شد، تعداد دفعاتی که شما به یک خاطره دسترسی پیدا می کنید نیز نقش مهمی در قدرت و طول مدت یک خاطره ایفا می کند. تعجب آور نیست که خاطراتی که مجبورید مرتب به یادآورید در همان اطراف می مانند و بسیار قوی تر می شوند. به همین دلیل است که تکرار اطلاعات بطور مرتب در حین درس خواندن باعث می شود در حین امتحان بهتر اطلاعات را به یاد بیاورید.

انواع حافظه بلندمدت

حافظه بلندمدت معمولا به دو نوع تقسیم می شود – حافظه بیانی (صریح) و حافظه غیر بیانی (ضمنی).

• خاطرات بیانی، که به آنها خاطرات صریح نیز می گویند شامل تمام خاطراتی می شوند که در هشیاری در دسترس هستند. حافظه بیانی می تواند به دو دستة حافظه اپیزودیک (رخدادهای خاص) و حافظه معنایی (دانش مربوط به جهان) تقسیم شود.
• خاطرات ضمنی آنهایی هستند که اکثرا ناهشیارند. این نوع حافظه شامل حافظه رویه ای می شود، که دربردارنده خاطرات مربوط به حرکت بدن و نحوه استفاده از اشیاء در محیط می شود. چگونگی رانندگی یا استفاده از کامپیوتر نمونه هایی از خاطرات رویه ای هستند.

تغییر خاطرات بلندمدت

طبق الگوی حافظه پردازش اطلاعات، حافظه انسان بیشتر شبیه به یک کامپیوتر توصیف می شود. اطلاعات وارد حافظه کوتاه مدت (ذخیره موقت) می شود و سپس برخی از این اطلاعات به حافظه بلندمدت منتقل می شود (یک ذخیره نسبتا دائمی)، درست مانند اطلاعاتی که روی دیسک سخت یک کامپیوتر ذخیره می شوند. وقتی اطلاعات مورد نیاز هستند، با استفاده از نشانه های محیطی به محل ذخیره سازی بلندمدت فراخوانده می شوند، درست مانند دسترسی به یک پوشه در کامپیوتر. با این حال، پژوهش های اخیر و با توجه به الگوی پردازش اطلاعات، خاطرات به شیوه ای ثابت ذخیره نمی شوند که بعدا با شفافیت کامل فراخوانی شوند. پژوهشگران دریافتند خاطرات در هر دفعه ای که به آنها دسترسی پیدا می شود تغییر شکل می دهند.

نورون ها ابتدا خاطرات را در کورتکس و هیپوکامپ کدگذاری می کنند. هر دفعه که یک خاطره بازیابی می شود، دوباره توسط مجموعه نورون های مشابه، اما نه همشکل، کدگذاری مجدد می شود. دسترسی به خاطرات اغلب آنها را قوی تر می کند، اما پژوهش نشان داده است که این کدگذاری مجدد می تواند بر نحوه یادآوری اطلاعات تاثیر بگذارد. بر اساس اینکه کدام نورون های مغزی فعال می شوند ممکن است جزئیات اندکی تغییر داده شوند، و برخی جنبه های خاطره تقویت، برخی تضعیف و حتی برخی کاملا حذف شوند.

درحالیکه حافظه بلندمدت دارای یک ظرفیت و مدت ظاهرا نامحدود است، اما این خاطرات نیز می توانند بطور شگفت آوری شکننده بوده و مستعدِ تغییر، ارائه اطلاعات غلط، و تداخل هستند. یک متخصص حافظه به نام الیزابت لافتوس (Elizabeth Loftus) نشان داده است که تحریک کردن خاطرات نادرست و ساختگی چقدر ساده است. او در یکی از معروف ترین آزمایش هایش توانست کاری کند که 25 درصد از شرکت کنندگانش یک خاطره جعلی را باور کنند که در کودکی یک بار در پاساژ گم شده اند.

چرا حافظه بلندمدت تا این حد دربرابر این اشتباهات آسیب پذیر است؟ دربرخی موارد، افراد جزییات مهمی را درمورد وقایع گم می کنند. به منظور پر کردن این "شکاف های" گم شده در اطلاعات، گاهی مغز جزییاتی را می سازد که به نظر معقول می آیند. دربرخی موارد، خاطرات قدیمی می توانند با اطلاعات خاطرات جدید تداخل کنند، و باعث شوند یادآوری اتفاقی که واقعا افتاده است سخت شود.